1. Hepatit B ve C Testleri
Karaciğer kanserinin en önemli risk faktörlerinden biri, kronik Hepatit B ve C enfeksiyonlarıdır. Bu nedenle, yüksek risk grubundaki bireyler için bu virüslerin test edilmesi önemlidir.
- Hepatit B Testi: Hepatit B virüsü (HBV) için HBsAg (Hepatit B yüzey antijeni) testi, virüsün aktif enfeksiyonunu gösterir. Pozitif sonuçlar, bireyin karaciğer kanseri riski altında olduğunu gösterir.
- Hepatit C Testi: Hepatit C virüsü (HCV) testi, HCV RNA ve anti-HCV antikorları ile gerçekleştirilir. Bu testler, enfeksiyon varlığını ve süresini belirlemek için önemlidir. Kronik HCV enfeksiyonu, karaciğer kanseri riskini artırır.
2. Karaciğer Fonksiyon Testleri
Karaciğer fonksiyon testleri, karaciğerin genel sağlık durumunu değerlendirmek için kullanılır. Bu testler, karaciğerin ne kadar iyi çalıştığını gösterir ve hastalığın ilerleyişi hakkında bilgi sağlar.
- ALT ve AST Düzeyleri: Alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) seviyeleri, karaciğer hasarını gösterebilir. Yüksek seviyeler, karaciğer hastalığının bir göstergesi olabilir.
- Bilirubin Düzeyleri: Bilirubin, karaciğerin işlevini değerlendirmeye yardımcı olur. Yüksek bilirubin seviyeleri, karaciğerin düzgün çalışmadığını gösterir.
- Alkalin Fosfataz ve Albumin: Bu testler de karaciğerin genel durumu hakkında bilgi verir. Alkalin fosfataz yüksekliği, safra yollarında bir sorun olabileceğini gösterirken, albumin düzeyleri karaciğerin protein üretme yeteneğini gösterir.
3. Ultrasonografi
Karaciğer ultrasonografisi, tarama için yaygın olarak kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Bu test, karaciğerin yapısını ve boyutunu incelemek için ses dalgaları kullanır.
- Tümör Belirtileri: Ultrason, karaciğerin yüzeyinde anormallikler, kütleler veya tümörler olup olmadığını değerlendirmek için kullanılır. Ayrıca, sıvı birikimini ve karaciğerin genel sağlığını da kontrol edebilir.
- Erken Tarama: Kronik karaciğer hastalığı veya sirozu olan bireylerde, ultrasonografi yılda en az bir kez önerilmektedir. Bu, kanserin erken belirtilerini tespit etmeye yardımcı olabilir.
4. Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)
BT ve MRG, karaciğerin daha ayrıntılı görüntülerini sağlamak için kullanılan daha gelişmiş görüntüleme teknikleridir.
- BT Tarama: Bilgisayarlı tomografi, karaciğerdeki kütlelerin boyutunu, yerini ve özelliklerini değerlendirmek için kullanılır. Tümörlerin ve metastazların tespiti için etkili bir yöntemdir.
- MRG: Manyetik rezonans görüntüleme, özellikle yumuşak doku detaylarını göstermek için kullanılır. MRG, karaciğer tümörlerinin karakterizasyonunu ve diğer karaciğer hastalıklarını değerlendirmek için tercih edilebilir.
5. Kan Testleri
Kan testleri, karaciğer kanseri taramasında ek bilgi sağlayabilir. Özellikle, bazı belirteçlerin seviyeleri, kanserin varlığı hakkında ipuçları verebilir.
- Alfa-fetoprotein (AFP) Testi: AFP, karaciğer kanseri (özellikle hepatoselüler karsinom) için spesifik bir biyomarkerdir. Yüksek AFP seviyeleri, karaciğer kanseri olasılığını artırabilir. Ancak, yüksek seviyeler yalnızca kanserin varlığına işaret etmez; siroz ve hepatit gibi diğer durumlarda da yüksek çıkabilir.
6. Biyopsi
Tarama testleri, kanserin varlığını kesin olarak belirlemez; bu nedenle, biyopsi genellikle tanıyı doğrulamak için gereklidir. Biyopsi, anormal doku örneği alarak patolojik inceleme için laboratuvara gönderilmesini içerir.