Belirtilerin Çeşitliliği: Kolorektal kanserin belirtileri, sindirim sistemi ile sınırlı kalmayarak, tüm vücudu etkileyebilen genel semptomlarla da kendini gösterebilir. Semptomların şiddeti, kanserin evresiyle doğrudan ilişkilidir.
Erken ve İleri Evre Belirtileri: Erken evredeki belirtiler genellikle hafif ve belirsiz olabilir, bu nedenle genellikle göz ardı edilir. Kanser ilerledikçe daha belirgin ve rahatsız edici semptomlar ortaya çıkar.
Risk Altındaki Gruplar: Özellikle yaşlılar, aile öyküsü olanlar ve inflamatuvar bağırsak hastalığı gibi durumlara sahip olanlar için düzenli tarama yapılması önerilir.
Bağırsak Alışkanlıklarında Değişiklikler: İshal, kabızlık, dışkı görünümünde ve kalitesinde değişiklikler kolorektal kanserin erken belirtileri olabilir. Bu değişiklikler düzensiz hale gelebilir ve kronikleşebilir.
İshal ve Kabızlık Dönemleri: Sık sık tekrarlayan veya geçmeyen ishal ve kabızlık dönemleri dikkate alınmalıdır.
Dışkı Şekli ve Boyutunda Değişiklik: Dışkı çapında incelme gibi değişiklikler, bağırsak kanserine işaret edebilir.
Karın Ağrısı ve Kramp: Kalın bağırsakta bir tıkanıklık veya tümör nedeniyle karın bölgesinde tekrarlayan kramp ve ağrılar görülebilir.
Ağrı Profili: Ağrının nerede yoğunlaştığı ve nasıl bir ağrı olduğu önemlidir; genellikle karın bölgesinin sol alt kısmında ağrı yaşanır.
Rektal Kanama ve Dışkıda Kan: Rektumdan kan gelmesi veya dışkıda kan görülmesi yaygın belirtilerden biridir.
Kanamanın Ciddiyeti: Açık kırmızı veya koyu renkli kanama olabilir. Rektal kanama, hemoroid gibi durumlarla karıştırılabilir, ancak sürekli hale geldiğinde mutlaka incelenmelidir.
3. Fiziksel Değişimler ve Genel Belirtiler
Ani Kilo Kaybı: İstenmeyen ve hızlı kilo kaybı kolorektal kanserin önemli belirtilerindendir. Kilo kaybı genellikle iştahsızlık veya metabolik değişikliklerden kaynaklanır.
Kilo Kaybının Süresi ve Miktarı: 6 ayda %5’ten fazla kilo kaybı ciddi bir işaret olabilir.
Kansızlık (Anemi): Özellikle kolon ve rektum bölgesinde gelişen kanserler, kansızlığa neden olabilir. Kansızlık, sürekli bir yorgunluk hali ve solgunluk gibi belirtilere yol açar.
Yorgunluk ve Güçsüzlük: Anemi kaynaklı yorgunluk yaygındır; hastaların günlük işlerinde ciddi bir güç kaybı hissetmesi bu belirtilerin bir parçasıdır.
Soluk Cilt ve Tırnak Değişiklikleri: Anemi nedeniyle cilt renginin solması ve tırnaklarda değişiklikler meydana gelebilir.
4. İleri Evre Belirtileri
Barsak Tıkanıklığı: Kolorektalkanser ilerlediğinde, bağırsakta bir tıkanıklığa yol açabilir. Bu tıkanıklıklar şiddetli ağrı, bulantı, kusma ve dışkılama güçlüğü gibi semptomlarla kendini gösterir.
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar: Bağırsak tıkanıklığı, acil bir müdahale gerektirebilir ve cerrahi tedavi gerekebilir.
Diğer Organlara Yayılma Belirtileri: Kolorektalkanser, karaciğer, akciğer gibi organlara yayılabilir ve bu durumda yeni belirtiler ortaya çıkar.
Karaciğer Metastazı Belirtileri: Karaciğere yayılan kanser, sağ üst karın ağrısı, ciltte sararma ve karaciğer fonksiyonlarında bozulmaya yol açabilir.
Akciğer Metastazı Belirtileri: Akciğere yayılan kanser, nefes darlığı, sürekli öksürük ve göğüs ağrısına yol açabilir.
5. Risk Grupları İçin Öneriler
Yüksek Risk Grupları: Ailede kolorektalkanser öyküsü olanlar, kalıtsal kanser sendromları olan bireyler, inflamatuvar bağırsak hastalığı olanlar ve 50 yaş üstündekiler risk grubunda değerlendirilir.
Düzenli Tarama Gerekliliği: Kolorektalkanser taramaları, özellikle risk grubunda olanlar için erken teşhis sağlar.
Kendi Kendine Muayene ve İzleme: Risk grubundaki bireyler, bağırsak hareketlerindeki değişiklikleri ve diğer belirtileri düzenli olarak izlemelidir.
Belirti Gösteren Bireylerin Başvurması Gereken Sağlık Kuruluşları: Aile hekimleri, dahiliye uzmanları ve gastroenterologlar, şüphe durumunda başvurulacak ilk sağlık personelleridir.
6. Yanlış Anlaşılabilecek Semptomlar ve Farklı Tanılar
Hemoroid ile Farkı: Hemoroid, özellikle rektal kanama gibi semptomlarda kolorektal kanserle karışabilir. Ancak hemoroid genellikle kaşıntı, dışkılama sırasında ağrı gibi spesifik belirtilerle ayırt edilebilir.
İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) ile Farkı: IBS’deki belirtiler genellikle ağrılarla ilişkilidir ve belirli bir rutinle devam eder; ancak IBS kansere neden olmaz.
Tanı için Uygulanan Testler: Belirtilerin kanserden kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemek için kullanılan kolonoskopi, dışkıda gizli kan testi, biyopsi ve görüntüleme teknikleri gibi yöntemler.
KolorektalKanser Belirtilerinin Farkındalığı: Kolorektal kanserin erken teşhisinde belirtilerin tanınması ve dikkate alınması önemlidir. Sağlık kuruluşlarına erken başvurunun sağ kalımı artırdığına dair kanıtlar vardır.
Sağlıklı Yaşam Tarzının Önemi: Kolorektalkanser riskini azaltmak için sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve sigara ile alkolden uzak durma gibi yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir.
