Rektum kanaması, çeşitli hastalıkların ya da rektum bölgesinde meydana gelen hasarların sonucu olarak ortaya çıkabilir. Bu bölümde rektum kanamasına neden olan en yaygın durumlar ele alınacaktır.
1. Hemoroid (Basur)
Hemoroid, rektum ve anüs çevresindeki damarların genişleyerek şişmesi sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Hemoroidler iç ve dış hemoroid olarak ikiye ayrılır. İç hemoroidler, rektumun içinde oluşur ve genellikle ağrısızdır ancak kanamaya neden olabilir. Dış hemoroidler ise anüs çevresinde gelişir ve ağrı, kaşıntı gibi semptomlara neden olabilir.
- Kanama nasıl olur? Hemoroidler, dışkılama sırasında ya da sonrasında parlak kırmızı renkte kanamaya yol açabilir. Dışkı üzerinde kan izleri görülebilir ya da tuvalet kağıdında belirgin kan olabilir.
- Neden oluşur? Kabızlık, uzun süreli oturma, aşırı ıkınma, hamilelik ve obezite gibi durumlar hemoroid gelişimini tetikleyebilir.
2. Anal Fissür (Anal Çatlak)
Anal fissür, anüsün iç kısmında meydana gelen küçük yırtıklardır ve genellikle dışkılama sırasında şiddetli ağrı ve kanama ile kendini gösterir. Fissürler, genellikle sert veya büyük dışkı nedeniyle oluşur.
- Kanama nasıl olur? Kanama, dışkılama sırasında parlak kırmızı renkte olur ve dışkı ya da tuvalet kağıdında gözlemlenebilir. Kanama hafif olsa da ağrı genellikle şiddetlidir.
- Neden oluşur? Kronik kabızlık, ishal, aşırı zorlanma ve rektum bölgesinde travma fissürlerin oluşumuna neden olabilir.
3. Divertikülit
Divertikülit, kalın bağırsağın duvarında küçük keseciklerin (divertikül) iltihaplanması ile oluşan bir hastalıktır. Bu iltihaplanma kanama, enfeksiyon ve karın ağrısına neden olabilir. Divertiküller genellikle yaşlılarda görülür ve bağırsak duvarının zayıf noktalarında gelişir.
- Kanama nasıl olur? Divertiküllerin iltihaplanması sonucu rektum kanaması ortaya çıkabilir. Kanama genellikle kırmızı ya da koyu renkte olabilir ve dışkılama sırasında ya da bağırsak hareketlerinden sonra görülebilir.
- Neden oluşur? Düşük lifli beslenme, bağırsak hareketlerinin düzensizliği ve yaşlanma, divertikülit gelişiminde rol oynar.
4. Kolon Polipleri
Kolon polipleri, kalın bağırsağın iç yüzeyinde oluşan küçük büyümelerdir. Çoğu polip zararsız olsa da bazıları zamanla kansere dönüşebilir. Polipler bazen rektum kanamasına neden olabilir, ancak genellikle belirgin semptom vermezler.
- Kanama nasıl olur? Poliplerden kaynaklanan kanama genellikle hafif ve dışkı ile karışık halde olabilir. Ancak büyük polipler daha belirgin kanamalara yol açabilir.
- Neden oluşur? Yaş, genetik faktörler, düzensiz beslenme ve inflamatuvar bağırsak hastalıkları poliplerin oluşumunda etkilidir.
5. Kolon Kanseri
Kolon kanseri, kalın bağırsağın iç yüzeyinde gelişen kötü huylu tümörlerle karakterize edilen ciddi bir hastalıktır. Kolon kanseri, ileri aşamalara gelene kadar belirgin semptomlar vermeyebilir. Ancak erken evrelerde fark edilen rektum kanaması, hastalığın teşhis edilmesinde önemli bir ipucu olabilir.
- Kanama nasıl olur? Kolon kanserinden kaynaklanan kanama genellikle dışkı ile karışık halde olur ve kanın rengi koyu olabilir. Kanama bazen fark edilmeyebilir ancak gizli kan testleri ile tespit edilebilir.
- Neden oluşur? Genetik yatkınlık, ileri yaş, sigara ve alkol kullanımı, obezite ve inflamatuvar bağırsak hastalıkları kolon kanserinin risk faktörlerindendir.
6. İnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları (Crohn Hastalığı ve Ülseratif Kolit)
Crohn hastalığı ve ülseratif kolit, bağırsaklarda kronik inflamasyona yol açan hastalıklardır. Her iki hastalık da rektum kanaması, karın ağrısı ve ishal gibi semptomlara neden olabilir. Bu hastalıklar genellikle yaşam boyu süren kronik hastalıklardır ve alevlenmelerle seyreder.
- Kanama nasıl olur? İnflamatuvar bağırsak hastalıklarında kanama genellikle dışkı ile karışık olur ve kanın rengi koyu ya da kırmızı olabilir.
- Neden oluşur? Genetik faktörler, otoimmün reaksiyonlar ve çevresel etkenler bu hastalıkların gelişiminde rol oynar.
7. Anjiodisplazi
Anjiodisplazi, kalın bağırsağın iç yüzeyindeki küçük kan damarlarının anormal şekilde genişlemesi sonucu oluşur. Bu genişlemiş damarlar zamanla kanayarak rektum kanamasına neden olabilir. Anjiodisplazi genellikle yaşlı bireylerde görülür ve kanama genellikle ağrısızdır.
- Kanama nasıl olur? Anjiodisplaziden kaynaklanan kanama genellikle hafif ve aralıklı olabilir. Ancak bazen daha ciddi ve sürekli kanamalara da yol açabilir.
- Neden oluşur? Yaşlılık, bağırsak damarlarındaki zayıflık ve basınç değişiklikleri anjiodisplazinin gelişiminde etkilidir.
Rektum Kanamasının Belirtileri ve Doktora Başvurulması Gereken Durumlar
Rektum kanaması yaşayan bireylerin bazı durumlarda hemen bir doktora başvurmaları gerekebilir. Kanamanın rengi, miktarı ve sıklığı altta yatan neden hakkında önemli bilgiler verir. Bazı durumlar acil tıbbi müdahale gerektirirken, bazı durumlar evde tedavi edilebilir. Aşağıda, doktora başvurulması gereken başlıca durumlar sıralanmıştır.
1. Ağır ve Sürekli Kanama
Eğer kanama aşırı derecede fazla ise ve kısa süre içinde durmuyor ya da tekrar ediyorsa, bu acil bir durum olabilir. Özellikle büyük miktarlarda parlak kırmızı kan kaybı, ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir ve acil tıbbi yardım gerektirir.
2. Kanamanın Renginin Koyu Olması
Rektum kanaması parlak kırmızı renkte olabileceği gibi koyu kırmızı ya da siyah renkte de olabilir. Koyu renkli kanama genellikle üst sindirim sistemi kanamalarından kaynaklanır ve mide ya da ince bağırsaklardaki bir soruna işaret edebilir. Bu tür kanamalar genellikle daha ciddi bir sorunu gösterir ve mutlaka bir doktor tarafından değerlendirilmelidir.
3. Karın Ağrısı ve Şişkinlik ile Birlikte Kanama
Eğer rektum kanaması karın ağrısı, şişkinlik, kusma ya da ateş gibi diğer semptomlarla birlikte meydana geliyorsa, bu durum daha ciddi bir sorunun belirtisi olabilir. Özellikle divertikülit, enfeksiyon ya da bağırsak tıkanıklığı gibi durumlar acil müdahale gerektirebilir.
4. Kilo Kaybı ve Yorgunluk ile Birlikte Kanama
Kilo kaybı, aşırı yorgunluk ve rektum kanaması bir arada görülüyorsa, bu durum kolon kanseri gibi ciddi bir hastalığın habercisi olabilir. Kolon kanseri, kanama dışında uzun süreli kilo kaybı, dışkılama alışkanlıklarında değişiklikler ve yorgunluk gibi belirtilerle de kendini gösterebilir.
5. Dışkılama Alışkanlıklarında Değişiklik
Rektum kanaması ile birlikte dışkılama alışkanlıklarında değişiklik (örneğin, ishal, kabızlık ya da dışkının incelmesi) varsa, bu durum kolon veya rektum ile ilgili bir sorunun belirtisi olabilir. Özellikle uzun süreli kabızlık ya da ishal, bağırsak hastalıklarının bir işareti olabilir ve mutlaka değerlendirilmelidir.
Rektum Kanamasının Çözüm Yolları ve Tedavi Seçenekleri
Rektum kanaması tedavisi, altta yatan nedenin doğru bir şekilde belirlenmesine dayanır. Tedavi, nedenine bağlı olarak değişiklik gösterebilir ve bazen cerrahi müdahale gerekebilir.